Jakie znaczenie mają emocje w ekonomii

Rosnąca świadomość, że emocje mają znaczenie w życiu gospodarczym, powoduje odrodzenie zainteresowania emocjami w naukach społecznych – i bardzo dobrze. Coraz więcej orientacji myślowych w nieortodoksyjnej ekonomii podkreśla znaczenie emocji w zachowaniu ekonomicznym jednostek. Jest to w dużej mierze związane z pojawieniem się ekonomii behawioralnej – połączenia ekonomii i innych, bardziej opisowych, nauk społecznych. Nurt ten cieszy się coraz większą popularnością i jest ważnym głosem w debacie na temat roli i zasięgu ekonomii jako nauki badającej mechanizmy gospodarcze.

Jest to subdyscyplina ekonomii, która zawiera bardziej realistyczne psychologicznie założenia, aby zwiększyć wyjaśniającą moc teorii ekonomii. Podburza ona podstawowe założenie neoklasycznej ekonomii, głoszące że aktorzy ekonomiczni to w pełni racjonalne podmioty podejmujące decyzje tylko na podstawie kalkulacyjnego rozumowania. Ekonomia behawioralna pokazuje, jak nierealistyczne są to założenia biorąc pod uwagę, jak ogromną rolę w podejmowaniu przez nas wyborów odgrywają emocje.

 

Praktyka

Aby osiągnąć lepszą teorię, konieczne jest przyjrzenie się, jak faktycznie zachowują się i decydują prawdziwi ludzie, a nie tylko modelowe ideały służące do potwierdzenia zakładanych przez ekonomistów teorii. Badacze społeczni coraz bardziej cenią znaczenie relacji emocji i ekonomii. Badanie emocji ponownie zyskało na znaczeniu w psychologii i badaniach nad podejmowaniem decyzji i pozostaje ważnym nurtem badań do tej pory – a ostatnio stało się bardziej widoczne w innych dyscyplinach, takich jak ekonomia czy zarządzanie. Psychologia staje się tu ważnym wsparciem dla ekonomistów. Psychologowie w dużej mierze zgadzają się, że emocje mają silny wpływ na zachowanie ekonomiczne człowieka.

Najlepiej pokazują to sytuacje ryzyka i niepewności. Wybory mogą być racjonalne tylko w tych ograniczonych przypadkach, gdy kontekst wyboru jest stabilny i na człowieku nie ciąży presja związana z katastrofalnymi skutkami podjęcia decyzji. Co więcej, ludziom trudno jest zrozumieć i obiektywnie ocenić prawdopodobieństwa. Ogólnie rzecz biorąc, zarówno racjonalność, jak i wybór ustępują rzeczywistości empirycznej gospodarki XXI wieku, która jest coraz bardziej niestabilna. Przewidywane wyniki, subiektywne prawdopodobieństwa i inne czynniki, takie jak środowisko, wpływają na emocje, a ostatecznie na zachowanie człowieka stojącego przed określonym wyborem.

Bardzo intensywne poziomy emocji mogą zastąpić przetwarzanie poznawcze, które uznaje się za kluczową zdolność racjonalnego homo economicus. Ludzie bardzo często działają pod wpływem impulsów. Pod wpływem negatywnych emocji podejmujemy decyzje emocjonalnie nielogicznie i często są to decyzje błędne. Gniew powoduje, że podejmujemy impulsywne decyzje finansowe, czyniąc nas ślepymi na negatywne strony naszych działań w ferworze chwili. Trudno powiedzieć, że tego typu zachowania są racjonalne i dają się ująć w matematyczne modele ekonomiczne.

Emocje mają ogromne znaczenie w życiu społecznym, także w polityce i ekonomii. Emocja jest konstytutywna dla natury człowieka i tym samym konstytuuje życie społeczne. Uwzględnienie roli emocji w ekonomii może pomóc nam lepiej zrozumieć wiele zjawisk, jakich doświadcza gospodarka.

Na ten temat pisze również strona www.szukajpracy.pl